( ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُم مِّن بَعْدِ ذَٰلِکَ فَهِیَ کَالْحِجَارَهِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَهً ۚ وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَهِ لَمَا یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَشَّقَّقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ )البقره (۷۴)
خداوند در این آیه خطاب به بنی اسرائیل که بعد از معجزات خداوند و زنده شدن مقتول، باز نیز قلبشان نرم نشد و بلکه سخت گردید، میفرماید قلبهایتان همچون سنگ و بلکه سختر از سنگ گشته است!
نکات تدبری:
۱-انسانها با توجه به اختیارشان مجال صعود و همچنین سقوط را تا مرحله سختر از سنگ دارند.
۲-ایرادات بنی اسرائیلی اکثرا بخاطر مجادله است نه حقیقت خواهی
۳-کسانی که قلب جامد و سخت داشته باشند زنده شدن مرده را با چشم خود نیز نمیتواند قلبشان را منعطف و آماده پذیرش حق گرداند.
۴-تشبیه قلب انسانهایی که نخواهند حق را بپذیرند به سنگ و سخت تر از آن چون سنگ از آهن و هر فلز دیگر هم سختراست در واقع نهایت جمود و خشکی قلب چنین افرادی را میرساند. ( ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُم مِّن بَعْدِ ذَٰلِکَ فَهِیَ کَالْحِجَارَهِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَهً
۵-سنگ به این سختی قابل تغییر است و تسلیم پروردگارش که هر آنچه به او دستور دهد اجرا خواهد کرد همچون:
ۚ وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَهِ لَمَا یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ با انفجار سنگ های سخت نهرهایی از آنچه الله بخواهد همچون آب و نفت و فلزات سیال و….از آن استخراج میگردد.
ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَشَّقَّقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاء با باز شدن منافذی از آن چشمه هایی از آب های زلال پدید می آید.
ُ ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَهِ اللَّه حتی کوه با آن صلابتش در برابر عظمت الله سر تعظیم فرود میآورد و تسلیم ربش میگردد.
۶- سنگ که خاصیت خودش سخت بودن است و این برایش امتیاز است، منبع رودهای روان و چشمه های زلال است. در واقع دارای خیرات و برکات است برای انسان.
ولی قلب انسان که فطرتا نرم است و پذیرای حق، به جایی رسیده که از سنگ هم سختر گشته است و هیچ خیری نه برای خود و نه دیگران در بردارد!
۷- خداوند خودش آگاهتر است به انسانها که چه کسی چه در سر می پروراند و چه کارهایی انجام میدهد وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ
۸-پرودرگار مهربان برای تبیین حقایق از مثالهای روشن و ملموس استفاده میکند.
۹-انسان عاقل و دلسوز خود، از مثالهای قران درس عبرت میگیرد و با تفکر در آن بدون تعصب موضعگیری خود را براساس حق تنظیم مینماید.
۱۰-از ایرادها و مجادله های بنی اسرائیلی بپرهیزیم که عاقبت شومی در بر دارد چون زمانی متوجه خواهیم شد که کار از کار گذشته و راه برگشتی نداریم.
پروردگارا از قلب سخت شده که خشوع در آن راهی نداشته باشد به تو پناه میبریم !
پروردگارا از تو میخواهیم قلب نرم و منعطف نصیب ما و خواهران و برادران حق خواه نمایید!
فاطمه شاکری