روز قیامت
بسم الله الرحمن الرحیم
«اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلَىٰ یَوْمِ الْقِیَامَهِ لَا رَیْبَ فِیهِ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِیثًا»[نساء، آیه ی۸۷]
یگـــانه خـــــدایـــی کـــه انــــدر وجـــود
جـــز او هـــــیچ مــــعبود دیگــــر نـــبود
بـــــه روز قیـــامت بـــه روز جـــــزا
کـــه هـــرگز در آن نــیست شکــی روا
بـه یکـجا کنـد جـمع هر کس کـه هست
چــه افــراد کــافر چــه یــزدان پــرست
چــه کس هست صــادق تر از کــردگار
کــه گـــوید ســخن را چــنین آشکار
مسأله ی قیام قیامت و رستاخیز و عالم بعد از مرگ از برجسته ترین و مهم ترین مسائلی است که از دیرباز، ذهن و فکر خاص و عام را به خود مشغول داشته، و حواسها را به سوی خود جلب کرده است، و علما و دانشمندان دینی و علمی و فلسفی را در طول قرون و اعصار بر آن داشته است که با توجّه به نحوه ی ادراک و برداشت خود نسبت به عالم برزخ و روز رستاخیز و چگونگی کیفیّت بهشت و دوزخ آراء و نظریات مختلف و متنوعی را ارائه دهند. و شعرا و بزرگان علم و ادب و عرفا و نویسندگان چیره دست نیز به طرق مختلف درباره ی آن به بحث و فحص پرداخته و با توجّه به تصوّرات ذهنی و دریافتها و تجزیه و تحلیلهای عقلانی خود مطالب منثور و منظومی را به قید تحریر و کتابت در آوردند.
با توجه به اینکه سرنوشت واقعی انسان به کیفیّت و چگونگی وضعیت او در این روز وابسته بوده و به حقیقت این روز است که تعیین کننده ی سرنوشت انسان در عالم آخرت، به لحاظ سعادت و شقاوت می باشد، لذا در هر وقت از شبانه روز موضوع قبر و قیامت و عالم آخرت از نظرش خطور نماید، به قول سعدی شیرین کلام عیش ربیعش را به طیش خریف مبدل ساخته و زندگی را بر او مکدّر و ناگوار می سازد؛ زیرا موضوع قبر و قیامت از جمله موارد مهم و بغرنجی هستند که به قول معروف، شوخی بردار نبوده و اصولاً هیچ انسان بصیر و اهل بینش و خرد آن را به بازیچه نمی گیرد و همین امر است که شاعر وقتی که هوس می کند چند لحظه ای در عالم رؤیا و در شب مهتابی در زیر آسمان پرستاره لایتناهی، در هوای آزاد طبیعت سپری نماید خود به خود موضوع قبر و قیامت و سرنوشت و رفتار و کردارش در این مدت عمری که سپری کرده است برایش تداعی گردیده و با دیدن و قرار داشتن خود در برابر این روز هراس انگیز بیم آور وحشت بار، بالبداهه این بیت شر به خاطرش خطور نموده و بگوید:
مــزرع ســبز فـلک دیــدم و داس مــه تـو
یـادم از کشتـه ی خویش آمد و هنگام درو
یا شاعر خردورز و متفکّر و اندیشمند دیگر با مجسّم نمودن منظره ی صحرای محشر و قیامت و مشاهده ی وضع و حال انسانها در عالم رؤیا بگوید:
مؤمنان و کافران ایستاده مدهوش و حزین
دستها درکش زده و ز جامها عریان شد
بـانگ بـردابـرد و گـیراگـیر باشد در قفا
بینی از پیشت جحیم و دوزخی غرّان شد
به طور مسلم اگر انسان با چشم بصیرت و بینش خردمندانه عبرت پذیر و عالمانه مسائل و موارد قبر و قیامت را در نظر خود مجسّم نموده و این فرموده ی حضرت نبی اکرم (صلی الله علیه وسلم) که می فرماید: «قبر یا باغی است از باغهای بهشت و یا حفره ای است از حفره های جهنم» سوزان و ملتهب و فروزان مدّ نظر قرار دهد، قطعاً خود را در یک عالم و موقعیت روحی دیگر خواهد دید و با جزم و عزم مصمّم خواهد شد که همه ی تلاشش و جدّ و جهدهایش را منحصراً در ذخیره کردن و اندوخته نمودن توشه ی آخرت مصروف دارد.
سید ابراهیم قریشی –مترجم کتاب روز قیامت